Τι είναι;
Ο πρόσθιος χιαστός είναι ένας ισχυρός σύνδεσμος ο οποίος βρίσκεται μέσα στην άρθρωση του μηρού, ξεκινά από το πίσω μέρος του μηρού και καταλήγει στην πρόσθια επιφάνεια της κνήμης. Ο σύνδεσμος αυτός προστατεύει την πρόσθια κίνηση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό. Σε τραυματισμό του η ολίσθηση αυτή γίνεται ανεξέλεγκτα. Η ρήξη πρόσθιου χιαστού είναι συνήθως αθλητικός τραυματισμός ο οποίος οφείλεται σε βίαιη πρόσθια κίνηση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό. Η ρήξη μπορεί να είναι μερική η ολική.
Πώς συμβαίνει;
Η ρήξη συμβαίνει μετά από κινήσεις που φορτίζουν τον σύνδεσμο. Οι κινήσεις αυτές είναι η τελική φάση της έκτασης του γόνατος ‘’τέντωμα’’ (υπερέκταση), στροφή της κνήμης και ολίσθηση της κνήμης προς τα εμπρός. Η ρήξη είναι πιο εύκολο να συμβεί όταν συνδυαστούν οι παραπάνω κινήσεις.
Πώς καταλαβαίνουμε τη ρήξη;
Η διάγνωση είναι εύκολη σε ολική ρήξη χιαστού καθώς ο ασθενής περιγράφει ένα αίσθημα σκισίματος μέσα στην άρθρωση, μια αδυναμία να συνεχίσει τη δραστηριότητά του και έναν πολύ δυνατό πόνο. Επίσης αισθάνεται μια αστάθεια του γόνατος, η οποία πιστοποιείται από ειδικά κλινικά τεστ. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, τα πράγματα περιπλέκονται καθώς γειτονικές δομές τραυματίζονται, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται μια πιο επιπλεγμένη κλινική εικόνα.
Σε μερική ρήξη η διάγνωση είναι πιο δύσκολη. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια αλλά πιο ήπια.
Το λεπτομερές ιστορικό σε συνδυασμό με τα ειδικά κλινικά τεστ θα οδηγήσουν στην πιστοποίηση του προβλήματος, αλλά τα απεικονιστικά μέσα (μαγνητική και αξονική τομογραφία) θα πιστοποιήσουν την έκταση του προβλήματος, ενώ επίσης θα απεικονίσουν και την ενδεχόμενη βλάβη των γειτονικών δομών.
Θεραπεία
Όταν η ρήξη είναι ολική η μόνη σίγουρη λύση είναι το χειρουργείο.
Όταν η ρήξη είναι μερική συνήθως ο ασθενής αναρρώνει πλήρως μετά την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Θεμελιώδη σημασία έχει η αποφυγή οποιασδήποτε κίνησης που φορτίζει και επιβαρύνει τον πρόσθιο χιαστό, ενώ επίσης η συγκράτηση του γόνατος με επίδεση ή νάρθηκα. Ταυτόχρονα το φυσιοθεραπευτικό πρόγραμμα θα έχει στόχο την επούλωση της τραυματισμένης περιοχής και τη σταδιακή ενδυνάμωση των μυών που συγκρατούν την άρθρωση.
Ο χρόνος αποκατάστασης ποικίλει ανάλογα την έκταση της βλάβης, ενώ μπορεί να διαρκέσει μέχρι έναν χρόνο.
Χειρουργείο
Το χειρουργείο είναι αρθροσκοπικό και είναι η πιο σίγουρη λύση σε επαγγελματίες αθλητές. Το μόσχευμα συνήθως είναι μέρος του επιγονατιδικού τένοντα ή μυών του ίδιου του ασθενούς (τείνον την πλατεία περιτονία κα) ή συνθετικό. Μετά το χειρουργείο απαραίτητα θα ακολουθηθεί πρόγραμμα φυσικοθεραπείας το οποίο θα διαρκέσει 6 με 12 μήνες.
Πότε επιστρέφει πλήρως στις δραστηριότητες του;
Όταν μιλάμε για ένα άτομο χωρίς μεγάλη επιβάρυνση (μη αθλητή) το χρονοδιάγραμμα μειώνεται. Αν γίνει μια σωστή, έγκαιρη επέμβαση και ακολουθηθεί ένα σωστό φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα μπορεί να μειωθεί στους 4 με 6 μήνες.
Όταν το άτομο είναι αθλητής, τότε ο χρόνος επεκτείνεται στους 6 με 12 μήνες. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι διαχρονικά υπήρξε μια τάση το χρονοδιάγραμμα επιστροφής του αθλητή να πέφτει, κάτι το οποίο οδήγησε σε συνεχείς επανατραυματισμούς και πολύ χειρότερα αποτελέσματα. Διεθνώς παρουσιάζεται η τάση αύξησης της θεραπείας και η μείωση της φρενίτιδας επιστροφής του αθλητή στο αγώνισμα.
Φυσικοθεραπευτικά μέσα
- ΤΕΝΣ
- Περίδεση – taping
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης
- Μάλαξη
- Manual therapy
- Παγοθεραπεία
- Θερμοθεραπεία
- Διατάσεις